Reizen per grand et petit taxi in Marokko
Ik heb de voorbije week al vaker in een taxi gezeten dan in mijn hele leven bij elkaar! Ergens in mij was er een verbinding gelegd tussen rijden per taxi en luxueus – duur dus. Dat is intussen wel vervaagd door in Marokko overal heen te reizen per taxi.
De ene taxi is echter de andere niet en dan vooral de chauffeur niet. Sommige rijden heel voorzichtig, stralen kalmte uit en je voelt de zorgzaamheid als je bij hen in de wagen zit. Er staat geen muziek op, ze passeren brommers, fietsers, dieren op rustige wijze en laten voetgangers en magere honden oversteken.
Anderen rijden bumper aan bumper, toeteren voor het minste, steken vervaarlijk voorbij in bochten en geven voetgangers geen kans.
Altijd een avontuur dus want je weet niet bij wie je instapt.
En de grand taxi is de petit taxi niet. De grand rijdt tussen dorpen en steden, heeft dus een vast traject. Ze hebben zes plaatsen te vullen en vertrekken pas als ze alle zes ingenomen zijn. Wie eerst komt, mag eerst kiezen waar hij of zij zit. Als je gehaast bent, kan je ook de andere plaatsen opkopen en dan vertrekt hij sneller. De petit taxi mag enkel in de steden of dorpen rijden. In Fes zijn ze rood gekleurd, in Azrou groen en in Sefrou geel. Meestal rijden ze per meter en je kan er dus in je eentje één tegenhouden. En ook al denk je: hier kunnen we toch gemakkelijk met z’n vieren in, ze mogen maar drie personen tegelijk vervoeren.
Ik wilde van Sefrou naar Azrou geraken en had me de dag tevoren geïnformeerd bij de taxiplaats. Ja, dat zou gaan, eerst naar Immouzer, dan Ifrane en dan Azrou. Dat klonk als een hele trip, ik had er wel zin in. Jess – mijn plaatselijke reisinformant – liet me weten dat het wellicht in totaal rond de 80 dirham zou zijn. Goh, waar zou je in België geraken met 8 euro?
Ik dus de volgende dag vol goede moed op stap. Eerst nog de taxi van Bahlil – waar onze goeie guesthouse was – naar Sefrou. Voor 4 dirham per persoon (40 cent) wurmden we ons met vier op de achterbank van een oude mercedes. Ik kon alleen maar hopen dat de deur waar ik helemaal tegen geklemd zat, niet plots zou openvallen als we over een bult zouden rijden.
Eerste etappe geslaagd, ik naar de standplaats van de grand taxi’s. Dat is een belevenis op zich, je hebt in het begin niet echt door hoe het werkt en het lijkt een onzichtbare machinerie die alles in gang houdt en de regels bepaalt. Je hoort geroep, er staan groepjes mannen bij elkaar, ze gebaren van hier naar daar en je ziet geld van hand tot hand gaan. Je hebt geen idee wie de chauffeur is. Diegene waar jij je geld aan gaf? Nee, die is plots elders en ineens zit er iemand anders achter het stuur en ben je vertrokken. Aha, was de wagen vol dan? Van waar kwam iedereen plots? Eén groot raadsel en één groot voordeel alvast: bij deze grand taxi’s moet je niet afdingen, de prijzen liggen immers vast.
Dus die voormiddag kom ik bij de taxi standplaats en hoor ik roepen ‘Ifrane, Ifrane!’ Aha, dat is meteen het tweede plaatsje waar ik heen moet, hoera, dat gaat hier vlot gaan. Dus ik naar de baas van het plein. Intussen heb ik immers door dat er één de boel regelt, aan hem betaal je en hij betaalt op zijn beurt de chauffeur als de wagen vol zit.
Ik geef me dus op voor Ifrane en vermeld erbij dat ik naar Azrou moet. Plots is er heel wat gemompel en hoor ik tientallen keren Azrou. Blijkt dat de taxi waar ik bij sta rechtstreeks naar Azrou zal gaan. Ik versta er niets van, maar weet intussen dat er veel mogelijk is in Marokko. Ok, Azrou zal het zijn. En hoeveel zal het kosten? Iemand zegt in het Frans 350 dirham? Zoveel? Ik trek grote ogen en schud nee. Ik krijg geroezemoes als antwoord.
Een keurige kerel komt er bij staan en vraagt in het Engels wat het probleem is. Ik vertel hem dat ze me net 350 dirham aanrekenen voor de trip naar Azrou, hij lacht en zegt dat het 35 dirham is. Wat een opluchting en ook een beetje ongeloof: voor 3,5 euro twee uur in de taxi naar een bergdorp? Dat is bijna evenveel als met de tram van Berchem naar de stad.
Maar dit is blijkbaar de dag dat alles meevalt. De taxi loopt snel vol, ik kan nog even een plaspauze houden en dan zijn we vertrokken.
Naast mij de keurige man die een boek in het Engels vasthoudt, blijkbaar van plan te lezen. Tot we ontdekken dat we dezelfde persoon kennen in Sefrou en dat hij al een paar keer voor Jess getolkt heeft. Hij heet Emin (denk ik) en ik vertel hem het verhaal van Menna in de luchthaven. Hij lacht en zegt dat mijn naam de vrouwelijke versie van zijn naam is. Allez, het ijs is nu echt wel gebroken en we praten non stop tot we in Azrou zijn. Over het leven, over creativiteit, over weerstand, over onze dromen. Ongelooflijk hoeveel overeenkomsten er zijn tussen ons. Hoe we dezelfde valkuilen in het leven ervaren. Hoe we allebei manieren zoeken om te doen wat we graag doen.
Emin is leraar Engels in een klein dorp in de buurt van Azrou. Daar gaat hij vier dagen van de zeven heen, heeft er een plek om te wonen. In het weekend gaat hij terug naar zijn familie in Sefrou. We passeren Ifrane waar de bouw van de huizen helemaal anders is. Ze hebben allemaal schuine daken met oranje dakpannen. Dit is het ski-paradijs van het land. Emin vertelt dat het de properste stad van Marokko is omdat de koning er een verblijf heeft en graag op de skilatten staat. Emin vertelt over het oude en het nieuwe Marokko, over de oude en nieuwe moraal. Ik denk dat hij nood heeft aan verandering, aan wat meer snelheid, aan vernieuwing. Zijn blik is duidelijk ook gericht naar plaatsen voorbij zijn eigen landsgrenzen.
Het is een prettig gesprek en ik ben blij met deze trip. Rondrijdend in een eigen huurwagen zou ik ervaringen als deze missen.
In Azrou moet ik nog een taxi nemen om op mijn uiteindelijke bestemming te geraken: Ferme d’Hôte La Vallée
Een aanrader voor wie even wat ademruimte zoekt van de drukte van de steden en zich wil terugtrekken op het platteland van Azrou. Hier kan ik mijn ervaringen van de voorbije dagen rustig laten bezinken, het weidse landschap in me opnemen, bloemen ontdekken in de heuvels en een meanderend riviertje volgen op het domein zelf. Heerlijk!
